De krant staat er vol mee. Zonder een element van strijd is een bericht niet interessant. Het past ook, strijd is een dagelijks element uit het leven, tenminste als je het als strijd benoemd. Ik zou het meer onderhandelen of communiceren willen noemen.
De wereld is groot, heel erg groot. Er gebeurt veel, ook nu terwijl u dit leest gaat alles, zoals honger, oorlog en blijdschap, gewoon door. Het is daarom onmogelijk om overal mee op de hoogte te zijn. En als u daarbij dan ook het tijdsaspect in ogenschouw neemt, verleden, heden en toekomst, dan ziet u het complexe karakter van de realiteit.
Toch moeten wij als mensen om te kunnen functioneren een beeld vormen van die realiteit. We moeten weten hoe we in bepaalde situaties kunnen en mogen handelen. Daarbij zijn we voortdurend op zoek naar mogelijkheden voor succesvol(ler) gedrag. Het beeld dat we vormen van de realiteit is een belangrijk gegeven dat richting geeft aan ons handelen. Je moet toch ergens je piketpaaltje slaan om te weten wat je moet doen.
Communicatie is een middel bij uitstek om dat beeld te vormen. In onderhandeling met de omgeving worden beelden van de werkelijkheid uitgewisseld. Het kan zijn dat de beelden overeenkomen, maar veelal verschillen ze van elkaar. Dan ontstaat een uitwisseling van beelden van de werkelijkheid waar de communicerende deelnemers al of niet zichzelf mee kunnen verbinden. Deze onderhandeling ziet er vaak uit als strijd, maar is heel productief voor het vormen van het werkelijkheidsbeeld.
Strijd wordt vervelend indien de deelnemers weigeren iets van elkaar aan te nemen. Er ontstaat dan geen verbinding en van onderhandeling met betrekking tot het werkelijkheidsbeeld is geen sprake meer. Het gebrek aan verbinding manifesteert zich vaak in irritatie met betrekking tot de ander. Het is duidelijk geen persoon waar je “iets” mee hebt. Het kan zelfs ontaarden in een echte ruzie, waarbij het gebruik van persoonlijke aanvallen niet vermeden wordt.
Het verschil tussen een productieve onderhandeling en een nonproductieve strijd wordt daarmee flinterdun. Hoe kan je weten wat nog productief is en wat niet meer? Het kan er uitzien als een ordinaire ruzie en toch productief zijn en het kan eruitzien als een gemoedelijke discussie, maar toch niets toevoegen. Het verschil zit in de mate waarin de deelnemers van plan zijn om iets van elkaar aan te nemen. Het is herkenbaar aan de mate waarin nieuwe informatie cq argumenten op tafel (kunnen en mogen) komen. Indien er duidelijk sprake is van een herhaling van zetten, kunt u ervan uitgaan dat er geen waarde meer wordt toegevoegd. Zolang er nog wel ruimte is om nieuwe argumenten toe te voegen, bent u nog steeds in onderhandeling.
Onderhandelen moet! Het is de bron van vooruitgang, creativiteit en delen van kennis. Pak op die strijd en toon ons uw nieuwsgierigheid.